Postmodernizm ve Toplumun Dönüşümü

Postmodernizm, 20. yüzyılın ikinci yarısında filizlenen bir felsefi akımdır ve birçok toplumsal, kültürel ve entelektüel değişimin bir yansıması olarak ortaya çıkmıştır. Bu felsefi perspektif, geçmişteki büyük anlatılara, evrensel gerçeklere ve katı ideolojilere olan güvenin erozyona uğradığı bir dönemde şekillenmiştir. Postmodernizm, bireysel deneyim, çoklu gerçeklikler ve belirsizlik üzerine odaklanarak, geleneksel düşünce kalıplarını sorgulamış ve dönüştürmüştür.

Birçok açıdan postmodernizm, toplumun dönüşümünü yansıtır. Bu dönüşüm, kültürel ve teknolojik gelişmelerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bilgiye hızlı erişim, küresel iletişim ve dijital medya gibi faktörler, insanların dünyayı algılama şekillerini değiştirmiştir. İnsanlar artık bilgiyi paylaşma, farklı bakış açılarına maruz kalma ve karmaşık sorunları ele alma kapasitelerine sahiptirler. Bu da toplumsal değişimin temelini atmıştır.

Postmodernizmin bir özelliği olan çoklu gerçeklikler ve bakış açıları, toplumsal çeşitliliği kutlamış ve farklı perspektifleri değerli kılmıştır. Bu, toplumun daha önce görmezden geldiği veya bastırmaya çalıştığı seslere ve deneyimlere daha fazla yer açmıştır. Postmodernizm, bu şekilde toplumun daha adil ve katılımcı bir yapıya doğru evrilmesine katkıda bulunmuştur.

Ancak, postmodernizmin getirdiği bu dönüşümün bazı tartışmalı yönleri de vardır. Bazı eleştirmenler, postmodernizmin gerçekliği belirsizleştirerek nesnel gerçeklikten kaçındığını ve bu durumun toplumsal sorunların çözümünü zorlaştırdığını iddia etmektedirler. Ayrıca, bazıları postmodernizmin normları ve değerleri sorgulamak yerine her şeyin göreceli olduğu bir anlayışı teşvik ettiğini ve bu durumun toplumsal bağları zayıflattığını savunmaktadır.

Sonuç olarak, postmodernizm toplumun dönüşümünde önemli bir rol oynamıştır. Bu felsefi akım, geleneksel düşünce kalıplarını sarsmış, çoklu gerçekliklere ve bakış açılarına odaklanmış ve toplumsal çeşitliliği kutlamıştır. Ancak, postmodernizmin getirdiği değişikliklerin bazı olumlu ve olumsuz yönleri vardır ve bu yönler üzerine düşünerek, toplumun gelecekteki dönüşümünü şekillendirmek için bilinçli kararlar almalıyız.

Sanatta Postmodernism

Paris’in lüks otel zinciri
Mehmet Ömür
Paris’te lüks otel sektöründe, 3 lüks otel sahibi olan Baverez ailesinin hikayesi ayrı bir yer tutar.
115 yıldır, sürekli otellerine yatırım yapan bu aile tamamıyla bir aile şirketidir. Hikaye, 20. yüzyılın başlarında başlar; 1900’de Regina, 1907’de Majestic ve 1925’te Raphael’in kuran Leonard Tauber, 1944’te vefat ederken, otellerinin kontrolünü zaten sağ kolu ve ortağı olan Constant Baverez’e teslim etmiştir.
O da, lüks konaklama tarihindeki en uzun hikayenin ilk kişisi olarak, aile mirasının sürekliliğini korumuştur. Bugün, grubun başında büyük torunu Madame Véronique Valcke bulunmaktadır.
Véronique Valcke, 2010 yılında Baverez Hotel Group’un CEO’su annesi Françoise Baverez’den görevi teslim almıştır. Aile şirketine ait Paris’te üç lüks otel vardır: Raphaël, Regina ve Majestic Villa Hotel-Spa. Véronique Valcke bir bahar sabahı bize ailesinin tarihini ve otellerinin politikasını uzun uzun keyifli bir sohbetle anlattı.

Anneden kıza devir

Aile şirketinde liderliğin devri doğal bir süreçdir. Otelleri geliştiren aslında dedesidir. Kendisi doktor olmasına rağmen hiç doktorluk yapmamış ve otelleri yönetmiş, geliştirmiştir. Ardından anne Françoise Baverez uzun yıllar boyunca büyük bir tutku ve özveriyle şirketi yönetmiştir. Veronique Valcke, hep otellerimizin ne kadar güzel özellikleri olduğunu görüp bunları inceleyerek büyümüştür. Annesi emekli olmaya karar verdiğinde, geleneği sürdürme sorumluluğunu kızına emanet etmiştir.

2010 yılında Véronique Beauvais-Valcke, annesi Françoise Baverez’in den görevi devralarak otelleri yönetmeye başlamıştır. Her konuda mükemmellik geleneğini devam ettiren dördüncü kuşak temsilcisi olan Valcke, sanat meraklısı ve üç çocuk annesidir. Bizimle, günlük yaşamını ve Baverez grubuna liderlik etmesine yol açan aile anılarını paylaştı.

Otel ve Yönetim

Oteller hepsi tarihi otellerdir. Hôtel Régina kapılarını 1900 yılında açmıştır. Otellerin zengin bir tarihi vardır ve Paris’in cazibesine katkıda bulunmuş, dünyanın dört bir yanından gelen çok önemli konuklarına en lüks konaklama imkanı sunmuşlardır. Bu lüks oteller dönem tarzında dekore edilmiştir ve modernize edilmemiştir. Üç tesisin de tarihi özellikleri özenle korunmaktadır.
Valcke’nin annesi üçüncü kuşağı temsil ediyor. Kendisi tek çocuk olarak dördüncü kuşağa ait. Annesi yönetimi devralması için kendisini zorlamamış. Annesi isteği onun bir otel okuluna gitmesiydi, ancak kendisi iş hukuku ve finans alanında ilerlemeyi tercih etti. Bir hukuk firmasında kariyerine başladığında annesi buna karşı çıkmadı. Ancak 1999 yılında Majestic Hotel için bazı prosedürleri hazırlamasını istedi. Veronique Valcke fırsatı değerlendirdi ve kendisini otelcilik sektörünün içinde buldu, bir daha da ayrılamadı.

Covid-19 pandemisi sırasında ve sonrasında neler oldu

Veronique şöyle söylüyor; “Seyahat edememekten dolayı insanlar hayal kırıklığına uğradı, bu yüzden oteller şimdi sürekli dolup taşıyor. Paris’te hiç bu kadar çok turist görmemiştik. Bununla şikayetçi olsak da, şehrin yeniden hayata dönmesini görmek harika bir şey. Turistik bölgeler kalabalık ve harika! Önemli sorunlardan biri taksiler. Taksi talebi yoğun ve bulmak bazen biraz zor olabiliyor”.

Veronique Beauvais Valcke’nin Otel Yönetimindeki Rolü önemli

Veronique; Finansı yönetiyorum ve şirketimin gelecek beş, on, on beş yıl için bir vizyonu olması gerekiyor” diyor. Otellerin sürdürülebilirliğini sağlamam gerekiyor. Bu gerçekten tüm şirketlerde lider önemlidir. Benim bütün otellerde ayrı ofisim vardır.
Otel finansını yönetmek ve şirketinizin uzun vadeli başarısını sağlamak, özellikle otel endüstrisinde önemli bir rol oynamak başlıca görevlerimdir. Vizyonunuz, karar verme sürecinizi ve stratejik planlamanızı yönlendirecektir.
Otelinizde ofise sahip olmanın önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Her sabah Raphaël lobisinden geçmek muhteşem bir duygudur. Otellerinizin işleyişi ve atmosferiyle sürekli bağlantıda kalmanıza sağlar. Bu yakın ilişki, konuk deneyimini birinci elden gözlemlemenizi ve iyileştirmek için bilinçli kararlar almanızı sağlar.
Otel finansınızı yönetirken uzun vadeli bir perspektife sahip olmak da hayati önem taşır. Finansal eğilimleri tahmin etmek, büyüme fırsatlarını belirlemek, riskleri yönetmek ve işin karlılığını ve sürdürülebilirliğini sağlamak işlerim arasındadır. Öngörülü olup uyum sağlayarak, şirketinizi başarıya yönlendirebilirsiniz. Misafirlerle ilgili günlük ortaya çıkabilecek olası zorlukları böylece daha kolay aşabilirsiniz.
Stratejilerimizi sürekli değerlendirmeyi, sektör trendlerini takip etmeyi ve ekibimle işbirliği içinde olmayı çok önemserim. Liderlik için bir kişinin hevesli olması gerektiğini düşünürüm. Bolca fikre sahip olmaklı ve risk alma konusunda bilinçle hareket etmelidir. On fikrimiz olduğunda, dokuzunun çöpe gideceğini ve işe yaramayacağını biliriz. Riskleri denemek, almak gerekiyor. Ancak para kaybetmekten kaçınmak için bu riskleri çok uzun süre denememek gerekir. Bazen inanmakta zorlandığımız fikirlere sahip genç insanları dinlemeyi severiz. Bazen de bunu daha önce neden denemedik? diye kendi kendimize sorarız.
Sonuç olarak, Veronique Beauvais Valcke’nin, Baverez Hotel Group’un CEO’su olarak aile mirasını devralmış ve otel zincirinin başarısını sürdürmeye kararlı olduğu anlaşılıyor. Otel finansını yönetirken uzun vadeli bir vizyonla hareket ederek, sektör trendlerini takip etmeyi önemsiyor. Yenilikçi fikirleri denemeyi seviyor.
Bavarez lüks otel zinciri, halen Paris’in merkezindeki üç tesisle konuklara çok özel bir deneyim sunmaya devam etmektedir.

Ben sadece bir CEO değil, aynı zamanda bir anne olduğumu unutmam. Her kadın gibi, ofise gitmeden önce günün ilk kısmında evimle ilgilenirim. Ardından gelen süreç her gün aynı değildir çünkü randevularım ihtiyacı göre şekillenir.
Annem oteldeki kadın personele önem verirdi. İş başına geldiğimde, otellerin kadın personel açısından oldukça zengin olduğunu fark ettim. Böyle de devam ediyorum.
”Devam etmek” benim sloganım, her zaman ileriye doğru ilerlemeye hareket etmek önemlidir. Annem ve ben tüm personeli adıyla tanırız. Çünkü onlar ailemizin bir parçasıdır.Birlikte eğleniriz ve onlar da burada bizimle birlikte olmaktan mutludurlar. Tüm sorunları için kapımız her zaman onlara açıktır.
Raphael Otel
Raphael Oteli, Paris’in 16. bölgesinde bulunan ünlü 5 yıldızlı bir oteldir. Léonard Tauber ve Constant Baverez tarafından 1925 yılında inşa edilmiştir ve mimari planları André Rousselot’a aittir. Otel, zarif Art Deco tarzı dekorasyona sahiptir ve adını ünlü ressam Raphael’den almaktadır.
Yıllar boyunca, Raphael Oteli Hollywood film dünyasından birçok ünlü konuğu ağırlamıştır. Ava Gardner, Katharine Hepburn, Charles Bronson, Yul Brynner, Henry Fonda, Clark Gable, Grace Kelly, Burt Lancaster, Steve McQueen, Roger Moore, Kirk Douglas, Gary Cooper ve Marlon Brando gibi oyuncular otelin düzenli misafirleri olmuşlardır.
II. Dünya Savaşı sırasında Paris’in Alman işgali döneminde, Raphael Oteli SS, Gestapo ve Wehrmacht’ın yüksek rütbeli subayları için ana konaklama yeri olarak hizmet vermiştir. Bu Alman askeri ve istihbarat personeli için merkezi bir konum haline gelmiştir. Ayrıca, saygın Alman yazar Ernst Jünger bu dönemde Raphael’de ikamet etmiş ve savaş günlükleri için birçok kaydı burada yazmıştır.
Tarihi önemi, lüks ortamı ve tanınmış kişilerle ilişkisi, Raphael Oteli’ni saygın bir kuruluş olarak tanınmasını sağlamıştır.
Regina Otel
Paris’teki Place des Pyramides’te bulunan Regina Oteli, 1900 Dünya Fuarı için açılmıştır. Otelin konumu, 1798’de Napolyon’un Mısır’da kazandığı zaferden adını almıştır. Bina, İkinci İmparatorluk dönemine kadar uzanır ve 1898 ile 1900 yılları arasında inşa edilmiştir.
Regina Otel, Fransa ve İngiltere arasındaki dostane ilişkiyi simgeler. Kraliçe Victoria’ya ithafen adlandırılmıştır. Her zaman iki ülke arasındaki dostane ilişkiyi temsil etmiştir.
Otel, iki aşamalı büyük bir yenileme projesinden geçmiştir. İlk aşama 2014 yazında tamamlanmış, ikinci kanadın yenileme çalışmaları ise 2014 Ekim ayında başlamış ve 29 Eylül 2015’te açılış yapılmıştır. Yenileme maliyeti yaklaşık 17 milyon euro civarındadır.
Kasım 2014’te Bay Piazzi, otelin yeni müdürü olarak atanmış ve tesise yeni bir kan getirmiştir. Ağustos 2015’te Hôtel Regina, Atout France ajansı tarafından olağanüstü kalitesi ve hizmeti nedeniyle beş yıldızla ödüllendirilmiştir.
Majestic Hotel
Majestic Hôtel-Spa, Paris’in 16. bölgesinde, rue La Pérouse’da bulunmaktadır. İlk Majestic Oteli, Baverez grubunun ikinci oteli olarak, 1908 yılında kapılarını açmıştır. 1936 yılında, Fransız hükümeti orijinal Majestic Oteli binasını Savaş Bakanlığı için kullanmak üzere satın aldı. Bu nedenle, otelin yeni bir yere ihtiyacı oldu.
Rue La Pérouse’daki sonradan alınan yeni bina, Şubat 2010’da Hôtel Majestic Villa adıyla açıldı. Ancak, daha sonra adı Majestic Hôtel-Spa olarak değiştirildi ve tesiste sunulan lüks olanakları ve hizmetleri eklendi.

Raphael otelde Veronique Valcke ile yaptığımız bu dostane röportaj için kendisine teşekkür ediyoruz.

Edebiyat Fotoğraf ilişkisi

Mehmet Ömür

Edebiyat ve fotoğraf arasındaki ilişki her zaman dikkate değer bulunmuştur. İki sanat formu arasındaki güç dengesini ele alırsak  edebiyatın fotoğraftan önce gelmesinin kronolojik ve teknolojik olarak edebiyatı öne çıkardığı gerçeği anlaşılabilir. Fotoğrafın edebiyatla ilişkisi genellikle edebiyatçılar tarafından anlatılmış ve “edebiyat ve fotoğrafçılık” çalışmaları olarak tanımlanmıştır. Fotoğrafın edebiyatın önüne konması, bu hassas güç dengesini bozmaktadır.

Fotoğrafın icadından önceki ilişkiler nasıldı ve fotoğrafın edebiyatçıları nasıl etkiledi?. Örneğin, fotoğrafın belgesel niteliklerini fark eden Prosper Mérimée’nin 1851’de başını çektiği “Mission héliographique” örneği bilinmektedir. Burada Fransanın önemli tarihi eserleri fotoğraflama yoluyla belgelenmiştir. Ayrıca, yazarların fotoğraflanmaya başlamasıyla birlikte  yazarın imajını pekiştirmesi ve güçlendirmesi fotoğrafa önem kazandırmıştır.

Fotoğraf ve edebiyat arasındaki etkileşimlerin sistematik bir şekilde incelenmesi uzun bir süre ihmal edilmiştir. Ancak son yıllarda bu alana artan bir ilgi vardır ve eleştirel çalışmalar hızlanmıştır. Ayrıca, fotoğraf ve görsel kültür çalışmalarının gelişimiyle birlikte disiplin sınırlarının daha da belirsizleştiği ve çalışmaların disiplinler arası alana yayıldığı görülmektedir.

Son olarak, fotoğraf metin ilişkilerinde  hafıza, kimlik ve benlik temalarının yoğun bir şekilde incelendiği görülmektedir.

Edebiyatın fotoğraf ile ilişkisi ve fotoğrafın kültüre etkisi de bilinmektedir. Baudelaire’in fotoğrafa tepkisi bilinmektedir.

Fotoğrafın edebiyat ve gerçekçilik üzerindeki etkisi, teknik olarak fotoğrafın edebiyat eserlerine nasıl dahil olduğu ve fotoğrafın on dokuzuncu yüzyılda edebiyatı nasıl şekillendirdiği üzerinde durulması gereken bir konudur. Fotoğrafın Proust’un eserindeki önemi ve fotoğrafın zaman, bellek ve kimlikle olan ilişkisi daha iyi incelenmelidir. Barthes’ın fotoğraf üzerine düşünceleri ve fotoğrafın metin-imge ilişkileri üzerindeki etkisi bu konu çok incelendiğinden artık çok iyi bilinmektedir..

Willa Cather’ın A Lost Lady (1923) romanının fotoğraf ve metin ilişkisini incelerken, romanın içinde yer alan fotoğrafların metinle nasıl etkileşimde bulunduğunu ve anlatıya nasıl katkıda bulunduğunu tartışmıştır. Bu fotoğraflar, karakterlerin geçmişlerine, ilişkilerine ve kişisel deneyimlerine işaret ederken, metnin anlatısına görsel bir boyut kazandırmaktadır. Bu tür fotoğraf ve metin ilişkileri, okuyucunun metni daha derinlemesine anlamasına yardımcı olurken, görsel imgelerin ve metnin bir araya gelerek yeni anlamlar yaratmasıyla edebi deneyimi zenginleştirebilir.

Fotoğraf ve metin ilişkilerini öne koyan işler, edebiyatın yanı sıra diğer alanlarda da yaygın olarak kullanılmaktadır. Örneğin, gazete ve dergilerde yayımlanan fotoğraflarla birlikte metinler, haberleri aktarmak, duygusal etki yaratmak veya belirli bir konuya odaklanmak için kullanılır. Ayrıca, reklamcılıkta da fotoğraf ve metin bir araya gelerek ürün veya hizmetlerin tanıtımında etkili bir iletişim aracı oluşturur.

Fotoğraf ve metin arasındaki ilişki, çağdaş sanatta da yaygın olarak kullanılan bir tema haline gelmiştir. Bir sanat eseri olarak fotoğraf metin ilişkisi, görsel imgelerin ve yazıların etkileşiminden oluşur ve izleyiciye farklı duygusal, estetik ve düşünsel katmanlar sunar. Bu tür sanat eserleri, fotoğrafın gerçekliğe işaret etmesi ve metnin soyut veya mecazi anlamlar taşıması gibi farklı sembolik dil özelliklerini bir araya getirir.

Sonuç olarak, fotoğraflar, metinler ve karma formlar arasındaki ilişki edebiyat, sanat ve iletişim alanlarında yaygın olarak kullanılan bir konudur. Fotoğraf ve metin ilişkisi, görsel ve sözel dilin etkileşiminden doğan yeni anlamların oluştuğu ve izleyici/okuyucu üzerinde derin bir etki yaratabildiği kreatif ve düşünsel bir platform sağlar. Bu tür eserler, anlatıları zenginleştirir, duygusal etkiyi artırır.

Gorrara ve Dervila Cooke, fotoğrafın modern seyahat edebiyatındaki rolünü incelerken, ötekiliğin inşasında ve kimliğin somutlaştırılmasındaki birlikteliği ve  bu süreçlere karşı nasıl çalışabileceğini ele aldılar. Fotoğrafın seyahat edebiyatında nasıl bir rol oynadığı, genellikle egzotikleştirme, stereotipleştirme ve etkileyen görsel temsil aracı olarak kullanılmasıyla ilişkilendirilir.

Malek Alloula’nın “Le Harem Colonial” adlı kitabında, Kuzey Afrika kimliğinin nasıl inşa edildiği edebiyat ve fotoğrafın üzerinden anlaşılır. Mary B. Vogl, Michel Tournier, Tahar Ben Jelloun ve Leïla Sebbar gibi yazarların eserlerini inceleyerek, fotoğrafın Kuzey Afrika’nın kimliğini nasıl şekillendirdiğini gösterilebilir.

Özellikle Sebbar, Fransa ile Cezayir arasında seyahat etmenin ve Fransız Cezayiri ile Cezayir Savaşı’nın mirasını müzakere etmenin ne anlama geldiğini fotoğraflardan, kartpostallardan ve diğer görsel malzemelerden yararlanarak sürekli olarak hatırlatır. Bu şekilde, fotoğrafın bellekteki ve kimlik oluşturmadaki gücünü kullanır.

Fransız Guyanası’ndan Patrick Chamoiseau ve Rodolphe Hammadi ise kolonyal tarihin karanlık yönlerini ortaya çıkarma görevini üstlenir. Bu yazarlar, metin ve görsel malzeme aracılığıyla kolonizasyonun etkilerini ve anılarını ifade etmek için çaba harcarlar.

Chamoiseau’nun Hammadi ve diğer fotoğrafçılarla yaptığı işbirliği  edebiyat ve fotoğraf arasındaki ilişkinin bir örneği olduğunu gösteriyor. Sürrealistlerin fotoğraf ve metin ilişkisini değerlendiren ve harekete geçiren ilk grup olduğu bilinmektedir. Ayrıca, sürrealizm ve fotoğraf arasındaki ilişkinin savaştan sonra Fransız fotoğrafçılığı üzerindeki etkisi ve belgesel fotoğrafçılığın kültürel ve entelektüel meşruiyetinin sağlanmasına yardımcı olan isimler ve ajanslar da vardır.

Fotoğrafçıların siyasi bağlılıklarının, yazarlarla olan işbirliklerini ve işçi sınıfı konularının bir araya geldiği örnekler de bilinmektedir. Ticari bir açıdan bakıldığında, yayıncıların edebiyat ve fotoğraf eşleştirmelerine odaklandığı ve bu birlikteliklerden elde edilen ticari fırsatları kara dönüştürdükleri de ifade ediliyor. Bu eşleştirmelerin, hümanist fotoğrafların popülerliğinden ve Fransa’nın geçmişine duyulan nostaljik bir vizyondan kaynaklandığı anlaşılıyor.

Metin ve imge arasındaki ilişkinin ideolojik ve politik gücü çok iyi bilinmektedir. Bu ilişkinin belirsizlikler, şüpheler ve çoklu anlamlılıklarla dolu olduğu ve bu durumun fotoğrafın belirsizliğiyle daha geniş bir kararsızlığı yansıttığı ifade ediliyor. Bu durum, fotoğrafın ve fotoğraf dilinin çok anlamlılığıyla edebiyatın birleştirilmesi arzusunun bizi Barthes’ın “belirsiz işaretlerin dehşeti” olarak adlandırdığı şeyle yüzleşmek zorunda bırakıyor. (2)

(1) Kılıç, Levend, Fotoğraf ve Sinemanın Toplumsal Tarihi. Ankara: Dost, 2008.

(2) Edward Welch, French Studies, Volume 73, Issue 3, July 2019, Pages 434–444, 2019

Mehmet Ömür

Picasso Kadınları kullandı mı?

Dominant, egoist ve manipülatif bir sanatçı olan Picasso’nun kız arkadaşlarını sanatsal yaratımına yararlı oldukları sürece yanında tuttuğu artık çok iyi biliniyor. Bu nedenle bugün müzeler, sanatseverler ve medya, Picasso’nun sanatsal mirasına çalkantılı ve istismarcı kişiliğinin gölgesinden doğru bakıyor.

Şu sıralarda Paris’teki Picasso Müzesi’nde büyük değişiklik oluyor, müze sanki kabuk değiştiriyor. Ölümünün ellinci yıldönümünde müze, Pablo Picasso’nun etrafındaki kendisine ilham perisi yaptığı yol arkadaşlarıyla sürdürdüğü ilişkileri kritik bir biçimde yeniden değerlendiriyor. Genç nesilleri müzeye çekmek için 7 Mart – 27 Ağustos tarihleri arasında bir sergi düzenliyor. Müze, sanatçının bugün uyandırdığı tartışmalardan kaçınmayı düşünmediğini bu sergi ile kanıtlıyor. The Guardian gazetesi ‘Özel hayatının, eşlerine karşı acımasız davranışlarının, sevgilileri ve ilham perileri konularının #MeToo hareketinden bu yana genç kamuoyunu çok daha fazla ilgilendirdiğini’ düşünüyor.

Sergi de bu nedenle Amerikalı Mickalene Thomas’ın, Fransız Louise Bourgeois’nın ve Picasso’nun yol arkadaşı Dora Maar’ın yapıtlarını İspanyol dehasının yapıtlarıyla birlikte sergiliyor. İngiliz gazetesi ayrıca müzenin bu sergiyi Picasso’nun üzerinden ‘feminizm, kolonyalizm ve ırkçılık” konularının irdelenmesini istediğini vurguluyor.

Sanatçının arkasındaki adama ilgi arttıkça, yazılı basında Picasso ile ilgili yazılanların miktarı da doğru orantılı olarak artıyor. El País gazetesinde yayınlanan bir köşe yazısında sanat tarihçisi Victoria Combalía’nın Picasso’nun ‘Yol arkadaşlarına yaptığı fiziksel tacizden çok psikolojik travmalar nedeniyle suçlu görüldüğünü’ vurguluyor. Paris’teki Picasso Müzesi gibi diğer kurumların da kübizm ustası hakkında eleştirel bir okuma yapmaya başladıklarını söylüyor.

Picasso’nun her şeyden önce sanat tarihinde önemli bir yeri vardır. Sanatçının özellikle Dora Maar’a yönelik bilinen taciz olayları artık her yerde anlatılıyor.

Bazı konunun uzmanları “Picasso’nun bildiğimiz hayat hikayesini değiştirecek bir yeniden değerlendirmeye doğru gidilecek diye değerlendiriyorlar. Kınanması gereken davranışlar kataloglarda, makalelerde ve tarih kitaplarında yer alacak” diye tahmin ediliyor. Ancak geçmişi bugünkü kriterlere göre yargılamanın haksızlık olduğunu belirtilirken, bundan böyle “Picasso kadınları severdi. Bunun nesi yanlış?” gibi argümanlara da yer verilmemesi gerektiğini söylüyor Victoria Combalia.

İspanyol gazetesi El Diario, uzun süre suistimal edilen ilham perileri arasında, “terkedilmenin acısını en çok çeken kadın” olan Dora Maar’ın durumunu vurguluyor. Ona fiziksel ve psikolojik olarak kötü davranan Pablo’nun rolü büyük” diye yazılıyor. Kendisi fotoğrafçı olan Dora Maar, Pablo Picasso’dan ayrıldıktan sonra depresyona girdi ve bir psikiyatri hastanesine kapatıldı.

Gazeteci Brigitte Benkemoun, köşe yazısında “dominant, manipülatif, bencil, sahiplenici olduğunun herkes tarafından bilindiğini ancak Dora Maar’a acıvermesinin, belki de Maar’la olan sado-mazoşist ilişkisi dışında kendisine pek zevk vermediğini” yazıyor. Benkamoun şöyle devam ediyor; İspanyol sanatçının amacı “kadınların acı çektiğini görmek değildi, yalnızca sanatı önemliydi. Yaratıcılığını tetiklemedikleri hissettiği anda onları terk etti.”

El Diario sitesi şöyle düşünüyor, “bu tartışmayı açmak, sanatçının bilmediğimiz yönlerini anlamamızı sağlamak ve yeni bir gerçekliğe yol açmaktadır”. New York’ta Brooklyn Müzesi, “biyografisine bakılmaksızın sanat tarihinde temel bir rol oynamaya devam eden tarihi bir figürü mevcut prizmadan yeniden gözden geçirmeye” çalışacak feminist bir sergi hazırlıyor.

Picasso’nun ilham perilerinden yaptığı birçok portre onun kadın algısını da yansıtmaktadır. “Gelişmesini engellediği sanatçılar, hayatlarını tükettiği kadınlar eserleri üzerinde izler bırakmıştır”, diye yargılıyor El Diario. Ancak kesin olan bir şey var: Picasso, modern sanatın bir anıtı olmaya devam ediyor ve onu dışlamak tabii ki söz konusu değildir.

“20. yüzyılın şafağında Paris’e gelen genç Picasso, mümkün olduğu kadar çok satmak amacıyla çok sayıda birbirinden güzel tuval yaptı. İleri görüşlü ve yetenekli bir galeri sahibi olan Daniel-Henry Kahnweiler, Picasso’yu destekliyordu. Kübizmin icadından sonra Picassonun kotası yükseldi ve galerist, eserlerini Picassodan çok yüksek fiyatlara satın alarak geniş bir uluslararası koleksiyoner ağı oluşturdu ve fiyatları üç katına çıkardı. Galerici, bu öngörüsü sayesinde eserlerinden ayrılmak istemeyen Picasso’nun en çok beğenilen sanatçılardan biri olmasını sağladı. El Pais’in söylediğine göre, “Picasso asla ortadan kaybolmaz ve kadınlara yaptığı kötü muamelesiyle ilgili eleştirileri de pazarını etkilemesine izin vermezdi”. Ölümünden neredeyse elli yıl sonra, bazı eserleri müzayedede rekorlar kırıyor: 2015 yılında, 1955’te yaptığı bir tablosu olan ‘Cezayirli Kadınlar’ı yaklaşık 180 milyon dolara satıldı. Bu da onu o gün için dünyanın en pahalı tablosu yaptı.

Picasso’nun hayatında çok kadın vardı. Bu kadınlar, Picasso’nun farklı dönemlerindeki eserlerine modellik yaptılar ve onun sanatsal gelişimini etkilediler. Picasso’nun kadınlarla olan ilişkileri genellikle tutkulu, şiddetli ve kıskançlık doluydu. Sanatçı çoğu zaman sadakatsizdi ve birçok evlilik dışı ilişki yaşadı. Bu da kadınlarının psikolojik ve fiziksel olarak acı çekmesine neden oldu. Bazıları intihara teşebbüs etti, bazıları akıl hastanesine yattı, bazıları da alkol bağımlısı oldu. Picasso ise onlardan ayrıldığında veya öldüklerinde yeni bir kadına geçti. Gerçek bir çapkındı. İşte Picasso’nun eşleri ve sevgilileri:

Fernande Olivier (Picasso’nun ilk aşkı, 23 yaşındaydı)
Marcelle Humbert (Kadın 27, Picasso 31 yaşındaydı)
Gaby Lespinasse (34 yaşındaydı)
Olga Khokhlova (Picasso’nun ilk karısı. Tanıştıklarında Picasso 36 yaşındaydı)
Marie-Thérèse Walter (Marie 17 yaşındaydı, Picasso ise 46)
Dora Maar (Kadın 29, Picasso 55 yaşındaydı)
Françoise Gilot (Picasso’yla tanıştığı zaman 21 yaşındaydı)
Geneviève Laporte (Picasso’nun son sevgililerinden biri. Fransız model, 20’li yaşların ortalarındaydı. Picasso ise 70’lerinde!)
Jacqueline Roque (Picasso’nun ikinci eşi oldu. 27 yaşındaydı. Picasso ise 79’du.)

En büyük aşkı Marie-Therese Walter ondan çocuk yaptı ve onunla evlenemeden Picasso ile yaşadıkları evde intihar etti. Picasso hayatının en büyük aşkını yaşarken Olga ile evliydi. Olgadan hiç boşanmadı.

Picasso’yu tanımak için Türkçe kaynaklarda bolca, aşağıya bazılarını alıyorum. 

Sergi; CÉLÉBRATION PICASSO, LA COLLECTION PREND DES COULEURS !

7 Mart 27 Ağustos

5, Rue de Thorigny, 75003 Paris

Kaynak; 

Courrier international No 1691 sayfa 43

https://dergio.com/20220725/pablo-picassonun-hayatini-mahvettigi-7-kadin

https://www.sanatlaart.com/pablo-picasso-ve-kadinlar/

https://www.greelane.com/tr/be%C5%9Feri-bilimler/g%C3%B6rsel-sanatlar/picassos-women-183426/

http://www.leblebitozu.com/pablo-picasso-kadinlari-ve-onlarin-ilham-verdigi-tablolar/

https://www.milliyet.com.tr/molatik/galeri/pablo-picasso-hakkinda-muhtemelen-bilmediginiz-10-sey-79784/1