Mayıs ayının son hafta sonu geleneksel AFL mezuniyet günüdür. Kutlamalar, konuşmalar yapılır. Yazar AFL’liler kitaplarını imzalarlar. Eğlenilir, güzel vakit geçirilir.

Önümüzdeki yıl bizim yani AFL 70 lilerin mezuniyetimizin 50 seneyi devriyesi. Bu önemli. Ben de bir yıl öncesinden dernek başkanımız Olcay Tatar’a söz verdim. Hem de evlenme yıldönümümüze denk düşmesine rağmen  gideceğim. Bu arada Olcay benden bir de yazı istedi. Ben de Bozcaada’da evlenmiş birisi olarak bu adalar merakından bahsedeyim dedim.

Son zamanlarda az ilgilenilmiş hastalıklar beni çok ilgilendirmeye başladı. Geçenlerde G.A.S. yani “Gear Aquisition Syndrome” u yazmıştım bu kez de “İslomania” denilen (hastalık denilir mi bilemiyorum) ruh halinden bahsetmek istiyorum. Yani bir nevi ada manyaklığı, adalarda kendini iyi hissetme durumu.

İsim babası roman, şiir, tiyatro oyunları, denemeler, gezi kitapları, edebiyat eleştirileri, yazmış, çeviriler yapmış 20. yüzyıl İngiliz yazarı D.H.Lawrence’dır.

Belki bu hastalık daha önceden de biliniyordu ama adını koyan odur.

Ölmeden 4 yıl önce yazdığı bir öykü kitabı bu. Ama böyle bir ruh halinin farkına varıp bu konuya girmesi islomania tabirinin yerleşmesini sağlamış.

Benim en sevdiğim ada Bozcaada ise en sevdiğim ada filmi de il Postino’dur. Türkçedeki adıyla Postacı filmidir.

Film Sicilyada Salina adasında çekilmiştir ve şilili  ünlü şair Pablo Neruda’nın yaşamından hayâli bir kesiti hikaye eder. Gerçek hayatında da Neruda 1952 yılında İtalya’nın Capri adasında yaşamıştır. Filmde adanın postacısı ile şair arasında gelişen sıcak dostluk anlatılır. Şair postacıya şiiri sevdirir, postacı şiirleri barda çalışan ve bir görüşte aşık olduğu güzel kızı baştan çıkartmak için kullanır.

Filmin tepe noktasını şu replik yapar. Güzel ada manzaraları eşliğinde şairle postacı arasında şu konuşma geçer.

Şair: Benim şiirimle kızı baştan çıkartmışsın.

Postacı: Senin yazdığın şiirle baştan çıkardığım doğru ama o şiir sana ait değil.

Şair: Nasıl yani? Benim değil mi?

Postacı: Evet, Şiir yazana değil ihtiyacı olana aittir.

Bu güzel naif ve romantik filmi seyretmenizi öneririm.

Başka bir yazar ve başka bir ada isterseniz Anthony Quinn’in muhteşem bir oyun çıkardığı efsane film Zorbayı seyredin. Giritte geçer.

Diğer ada  filmlerine gelince; Cordelli’nin Mandolini, Akdeniz, Doktor Moreau’nun adası, Visconti’nin Venedikte ölüm (Lido adasında geçer).

Yine sinema dünyasında kalalım isterseniz. Mel Gibson Fijide yerlilerin itirazına rağmen 15 milyon dolara  Mago adasını satın almıştır. Marlon Brando’nun  1965 de aldığıTetiaroa adasında şu anda bir kişi yaşamaktadır. O da oğludur. Aynı adanın batısındaki Onetahi adlı adacıkta 2000 m2 lik bir alanı 2004 de ölürken yazdığı vasiyetinde ölene kadar kullansın diye dostu Michael Jackson’a bırakmıştır. Ancak onun da bu adadan çok fazla yararlanamadığını anlıyoruz.  Sonuçta bundan anlıyoruz ki Brando ve Jackson da birer ada manyağı idiler.

İlk ada manyağı Roma imparatoru Tiberius’tur. 

Roma’dan sıkılıp kendini Neruda gibi Capri adasına atar ve ülkesini Villa Jovis denilen evinden yönetir.

Başka bir isloman Kaptan James Cook’tur. Pasifiklerin seyyahı ve fatihi o bölgelerdeki adaları o kadar sever ki İngiltereye dönmemek için her türlü numarayı çevirir.

Moby Dick’in yazarı Herman Melville’de bir ada manyağıdır. Moby Dick’ten sonra Taipi adlı kitabını Fransız Polonezyasın’da ve ardından Omoo adlı kitabını ise Tahiti’de yazar. Moby Dick yazarının kitapları 19 yüzyıl yazarlarını o kadar etkiler ki Jules Vernes ve Jack London ve Robert Louis Stevenson da ada manyakları arasına katılmakta tereddüt etmezler. Bunlardan Robert Louis Stevenson 1875 de bir mektubunda şöyle yazar.

“Bu gece çok sevimli bir adam bana o  Güney Denizi adalarını öyle bir anlattı ki oraya gitmek için içim yanıp tutuşmaya başladı. Yemyeşil güzel yerler; şahane bir iklim; saçlarında kırmızı çiçekler takmış kadınlar. Hiçbir şey yapmadan ve güzellikleri inceleyip, güneşte oturmaktan ve düşdüklerinde meyveleri toplamaktan başka hiç bir şey yapmadan durmak. İşte bu. “

Stevenson 15 yıl boyunca bu adalar arasında dolaşıp durmuş, ve sonunda Samoa adasında ev yaptırarak oraya yerleşmiştir. Halkla iç içe politika yapıp yazılarını yazmaya devam etmiştir.

Gelelim Lawrence Durrell’e Korfu adasındaki başladığı ada manyaklığı Rodos ve Kıbrısta devam etmiş gerçek bir ada hayranıdır. Kendisini hiçbir zaman İngiliz gibi görmemiştir. Oysa İngiltere de bir adadır.

Ernest Hemingway “Çanlar kimin için çalıyor” u Cuba ve Key West adalarında yazmıştır.

Georges Orwell 1894 ünü Jura adasında yazar.

Adalara en çok Anglosaksonlar meraklıdır. Ada edebiyatına ingilizlerin dışında en çok hollandalı Boudewijn Büch yazmıştır.  “Ada serisi”  4 kitaptan oluşur.

“Ne me quitte pas” nın şarkı sözü yazarı ve yorumcusu Jacques Brel akciğer kanseri nedeniyle yaşamının son dönemlerinde Marquise adasında yaşamış ve ölmeden önce Avrupa’ya dönüp “Marquise” adlı son longplayini çıkartmıştır.

Adalarla ilgili başka gerçek bir hikaye ünlü İrlandalı şair William Butler Yeats’in hastalıklı ve melankolik arkadaşı yazar John M. Synge’ye melankolisinden kurtulması için İrlanda’nın kuzey-batısındaki Aran adasına gitmesini önermesi  ile başlar. Synge sadece Aran adasında değil çevredeki tüm adalarda yaşayarak ada hayatından çıkardığı öyküleri yazar. Bu arada yıllar geçer o bölgenin tipik Kelt dilini öğrenir ve adalı olur çıkar.

AFL’li bilimsel beyinleri için de adalar ve bilimle ilişkiyi kuran nisbeten yeni bir kitap önerebilirim.(2006)

Jill Franks’ın “Islands and the modernists : the allure of isolation in art, literature and science” adlı eserinde Charles Darwin’in Galapagos adalarındaki hikayesi ve Margaret Mead’ın South Sea Island’daki antropolik çalışmaları ilginizi çekebilir. Bu kitapta Gaugin’in Parisin sıkıntılı atmosferinden kurtulmak için gittiği Tahiti adalarında yaşadıkları da size  BONUS olsun.

Bizde ise Sait Faik Abasıyanık’ın Burgazada aşkı bilinir. Zülfü Livanelli’nin metaforik romanı “Son Ada” bizi şaşkınlık içinde bırakan bir baş yapıt.

Orijinal adı “York’lu Bir Denizcinin, Kendi Kaleminden, Deniz Kazası ile Düştüğü Amerika Sahillerindeki Oroonoque Nehri Ağzındaki Issız Bir Adada 28 Yılını Geçirirken Yaşadığı Serüvenler ve Korsanlar Tarafından Kurtarılması” hepimizin çok iyi bildiği ve ilk ingiliz roman olarak kabul gören Daniel Defoe’in Robinson Crusoe adlı romanı da ilginçtir. Roman adadaki yaşamın detaylarını ve Robinson’un iç konuşmaları ve o anki duygu dünyasını yansıtır.

Aslında hepimizin iç dünyası da bence bir adadır ve çoğu zaman dışarıya kapanmışlıktır, kendiyle sınırlanmışlıktır ve dış dünyanın karşıtıdır. İçeriden dışarıya giriş-çıkışlar sınırlandırılmaya çalışılır ama engel olunamaz. İçeriye bazen çok fena girilir buna aşk deriz.

Biraz da fantezi yapalım:

İsveç’in başkenti 24000 adalık bir takım adaların 14 adası üzerine kurulduğunu biliyor muydunuz?

Andy Strangeway ise ada manyaklarının en beteri İskoçya adalarından 162 tanesine dafalarca gidip yaşamıştır.

Ada manyaklığı hastalığı ile ilgili yazacaklarım bu kadar. Yazmaya kalkılsa daha sayfalar dolar. Bence siz de biraz içinize bakın oradaki adalarınızı bulun onlarda gezinin, yaşamın tadını çıkartın.

I owe Cappadocia a debt. A great debt that I have been trying to pay, but will never be able to. It is perhaps a debt of unrequited love. I had first visited this region by chance as a guide and a high school student, and have returned hundreds of times since. Who knows how many more times I will go there. Cappadocia has become an indispensable passion for me and I have bonded with it more and more each time.

Cappadocia is a magical place that has inspired painters, sculptors, authors, and caricaturists. Semih Balcıoğlu, the great caricaturist, and Hadosan Halıcılık, who sponsored the Cappadocia caricature festival for years, come to mind. Koray Göksel and many other authors allude to Cappadocia in literature. Nobel laureate poet Yorgo Seferis for instance, tries to visit all the churches in the region after the writings of a priest named Jerphanion. Samih Rifat, in return, follows Seferis’ traces with a camera in hand. I, on the other hand, am after the aura of Cappadocia.

There are lots of photography books that depict the incredible structure of Cappadocia. Kamil Fırat, Ahmet Ertuğ, and Şemsi Güner’s books are examples of prominent art books on the subject. It may be said that everyone takes photographs in such a mystical environment. It is not by chance that one of the top ten most beautiful photographs of 2013 was taken from a hot air balloon in Cappadocia.

One may ask, “Why publish another book?” You may think of it as a small gift to the unrequited lover. I wanted to present the gift, however small, of documentation through my perspective to this region that I am so passionate about. I chose 119 frames out of the thousands that I took of the area over the last 15 years; scenes that were etched in my memory during my school years as landscapes resembling the face of the moon. Consider this book a bouquet of flowers presented to my beloved.

One of Cappadocia’s leading institutions in cultural activities and carpet weaving, Hadosan, as well as Me-Di ENT Center and Mr. Mahmut Kavran, contributed to the preparation of this gift. I would like to offer them my gratitude. I would also like to thank my friend and photographer, Fethi İzan, who, much like an orchestra conductor, managed every detail during the printing phase of the book; Mehmet Ali Türkmen, owner of the book’s designer MAT Design; Alparslan Baloğlu, partner at A4 Ofset; and Orhan Alptürk, who wrote the foreword.

I hope that readers will travel the region through my eyes with this book, and that they will keep the book in a corner of their library. I wish you a life where you look at many beautiful things with joy, not just photographs.

Mehmet Ömür

Mehmet Ömür’s Cappadocia

One of the hardest things for a photographer to do is to continue his or her project over a long period of time and still maintain its continuity. The project may sometimes span for years, like in Mehmet Ömür’s case.

When selecting his subject, Mehmet Ömür faced a secondary challenge by choosing the Cappadocia region, one of Turkey’s, and indeed the world’s, greatest cultural heritage spots as the subject of his photographs. As he has said himself, his love and passion for the region, as well as a debt of gratitude carried over from his youth, resulted in this selection. I would advise photography enthusiasts who view his work to look at it with their emotions, not just with their intellect.

Cappadocia is as challenging for lovers of photography as it is interesting. The multi-layered historical, religious, and cultural make-up of the region creates a setting for natural views, and thus has been and continues to be used by countless photographers for everything from art photography to advertising. This overproduction and consumption is one of the most important challenges that the photographer faces when working on a new project. The photographer must be very attentive and careful to ensure original creativity. It is clear to see that Ömür approaches his Cappadocia project with these challenges in mind.

Above all, he has steadily continued to make photographic images that show the long-lasting love he feels for the region. In my opinion, his photographs have only deepened his emotions, perception, love, and passion. All these years, he has pursued the same thing in his images: aura. Ömür’s aura creates the unique visual language of photographic images that allude to an almost surreal world. A world where its mysterious, mystical, and multi-layered past intertwines with the moment the image is captured. It is obvious from the start that he does not consider his photographs to form a visual record of Cappadocia. Instead, he has engaged in an effort to create a unique visual language through the medium of photography.

Ömür’s mastery of light is revealed to be the essential element of this visual language.

Light is the main element of the unique inflection of his visual phrases. It can be inferred that he captures his photographs by selecting from the endless exposure time options the moment he discovers the Cappadocia that he himself would like to create. These moments are not meant to immortalize a specific instance or to record a documentation of the environment. The photographer instead succeeds in claiming a space from the material world of Cappadocia as his own photographic space. Natural light has been Ömür’s most significant ally in accomplishing this feat. The lighting he chooses always serves his subjective space and the photographic reality of the unconscious, and is sourced from the existence of this mysterious world.

The light brings out layers according to his desire. Of course, selecting black and white, or rather copper sepia, instead of color for his photographs has assisted him greatly in telling his visual stories.  Had he chosen color photographs, the photographic records from different seasons, spread out over many years, would have prohibited the emergence of a coherent visual language that is unique to Ömür’s project.

Limited compositions and an infinite depth of space make it pleasurable to turn the pages of this visual text.

One of the essential building blocks in Ömür’s project is the intertwining of life and death in this world, which has become his object. Every once in a while, you can see a cat following the traces of the past, or feel the continuity of life in the image of a horse carriage on a mud road. Pigeons and their freedom, remind you of love and all its many forms. Touristic hot air balloons take you from centuries past to the present.

As stated before, these images of living subjects do not serve as the narrative of a documentary record, but are used to create the visual language that Ömür has molded from the content.

What I can say in conclusion is that you hold between your hands a world of visualization that you will always enjoy looking through.

Orhan Alptürk, Orak 2014 – Izmir

Bugün sizlerle uzun süredir aklımı kurcalayan bir hastalıktan bahsedeceğim. 

Hemde tam Dünyanın en önemli eski fotoğraf makineleri fuarına gitmeden birkaç gün önce. Belki de yazıyı kendime yazıyorum da farkında değilim. 

İngilizcesi Gear Acquisition Syndrome (G.A.S.).

(G.A.S.) kişinin ihtiyaçlarından, gelir düzeyinden ve yeteneğinden bağımsız olarak önünü alamadığı bir şekilde sürekli bir alet satın alma halidir. Bu fotoğraf makinesi olabilir, bir müzik aleti olabilir. Bir çeşit satın alma bağımlılığı. Kişi Zaman zaman alım gücünün üzerinde bir cihazı almak ister. Bazen de zaten elinde mevcut  olan bir aletin yeni modelini satın alır. G.A.S. hastalığına düçar olmuş kişilerin iş zordur. Toplumlarda insanların %1 i kadarında bu hastalığın görüldüğü varsayılır.

Bir fotoğraf konusuna meraklıyımdır. Etrafımda fotoğrafçı arkadaşlarım da var ve bunlardan bazıları G.A.S. Yakalanmış vaziyetteler. Ben zaten bu işin hastasıyım.

Arkadaşımızın en az üç kamerası var, ayrıca dolabında tozlanmakta olan sayısız lensi var ama yinede yeni çıkan son kamerayı satın almak istiyor. Buna ne demeli?

Halbuki Bu hastalığın yaratıcılık ve fotoğrafçılık üzerinde çok olumsuz etkileri var. 

Ben bu yazıda bu hastalığa yakalanmış kişilere bazı çözüm önerilerinde bulunmak istiyorum. 

Öncelikle bu hayali hastalığın tanınması için bazı  ipuçları vereyim. 

Hastalığın belirli başlı belirtileri şunlar.

1-Fotoğraftan çok fotoğraf makineleri üzerine tartışıyorsunuzdur.

2- İnternette sörf yaparken daha çok fotoğraf makinesi satan ve fotoğraf makineleri üzerine tartışmalar açan sitelerde fazlaca vakit kaybediyorsunuzdur.

Örneğin DP Review en sevdiğiniz fotoğraf makinesi sitesidir. Fotoğraf makinelerinin özelliklerini inceliyor benzerleri ile aralarındaki fiyat farklarına bakıyor ve en yeni çıkmış makineleri gözlüyorsunuzdur. 

3-İçinizde sürekli fotoğraf makinenizi yenileme arzusu vardır. 

Sanıyorsunuz ki en son modeli aldığınızda fotoğraf çekmeniz kolaylaşacak ve daha iyi fotoğraflar çekebileceksiniz.

Aslında çevremde bu etaptan geçmemiş iyi bir fotoğrafçı yok. Ben de dahil hepimiz bunu yaşadık ancak bu hastalığın geçici olmadığı kronikleştiği durumlar tehlike yaratır. Bence fotoğraf makinesinden “araç” olarak bahsetmemiz lazım çünkü fotoğraf makinesi sonuçta fotoğraf çekmeye yarayan bir araçtır. GAS hastalığı zaman zaman nüks edebilir bunu da anlayışla karşılamak gerekir. Günümüz teknolojisi o kadar hızlı ilerliyor ki sürekli yeni ve daha gelişmiş araçlarla karşılaşıyoruz. Ve bunları yeterince iyi tanımıyorsak fotoğrafçı arkadaşlarımızın yanında boynumuz bükük kalabiliyor. Ne yapmalı?

İllaki bir şey yapmak lazım çünkü o fotoğraf makinesi bu fotoğraf makinesi arasında sıkışmış, koşturup duran bir fotoğrafçının hayatı çok zordur. Kendisi de perişandır yakın çevresi de! Burada ciddi tehlikeler söz konusudur. Belki benim iPhone fotoğrafcısı olmamdaki en büyük etki de bu sendromun üzerime yapışmakta olduğunu hissetmem ve buna reaksiyon olarak bütün makinelerini satıp sadece iPhone’la fotoğraf çekmeye yönelmiş olmam. Aslında bütün makinelerime sattığını söylemem gerçekleri pek yansıtmıyor. Çünkü elimde halen sadece bir tanesini kullandığım 20 kadar filmli makine var. Bu makineleri evimi süslesin diye ve koleksiyon olarak saklıyorum.

GAS hastalığı fotoğrafçının dengesini bozar onda bir felç yaratır, ilham kaynaklarını da yok eder. Fotoğrafçının yaratıcılığı yok olur. Sanattan çok araca yönelir. Bu sendroma yakalanmış fotoğrafçı yaratıcı bir adım atmakta sorun yaşar çünkü çekeceği fotoğrafın elindeki fotoğraf makinesi nedeniyle yeterince iyi çıkamayacağını düşünür. Ya bir objektifi eksiktir ya bir ışık kaynağı yetersizdir ya bellek kartı yeterince süratli değildir. Ona göre fotoğraf makinesi yeteri kadar performanslı da olmayabilir.

Kötü fotoğraf çektiğinde  suç daha çok elindeki malzemeyle ilgilidir hiçbir zaman kendi kendisini sorgulamaz, yeteneklerini ve tecrübesini yargılamaz doğrudan doğruya elindeki araçlara hücum eder.

Bu alet edevat oburluğu ve yeni fotoğraf makinesi alma alışkanlığı ve arzusu fotoğrafçıda zaman zaman üretici değiştirme arzusunu da beraberinde getirir. Canon’un renk tonlarının daha iyi olduğunu, Nikon’un video video çekimlerinin daha üstün olduğunu Sony’nin daha keskin sonuç verdiğini düşünür. Bunlar onun en önemli bahanelerdir, markaları arasında dolaşır durur. Ancak bu durumda marka değiştirmek de sorunu çözmez çünkü yeni aldığı markada bu sefer eski alışkanlıklar söz konusu olur. Yeni makinesine alışmakta güçlük çeker. Yeni alışkanlıklar kazanmak gerektiğinden  yeni sorunlar ortaya çıkar. Böylece kısır bir de döngünün içine düşmüş olur. Oysa fotoğraf makinesi fotoğraf sanatçısının bir aracı olarak kalmalı ona yaratıcılığı boyunca eşlik etmelidir. Fotoğraf makineleri ile yarış etmek baştan kayıp edileceği belli bir yarışı başlatmak demektir.

Oysa üreticiler her gün yeni fotoğraf makineleri, yeni lensleri, yeni aksesuvarları çıkarıyorlar. Bu yeni çıkanların hepsi birbirinden daha performanslı, daha hızlı, daha çekici ve pahalı.

Aslında bu malzemelere gerçekten ihtiyacımız var mı? En iyi malzemeyi almak veya daha çok malzeme almak daha iyi fotoğraf çekeceğimizi daha iyi fotoğrafçı olacağımızı gösterir mi? Bence hayır! 

İyi fotoğraf çekmek için her zaman en iyi malzemeye sahip olmak gerekmez bazen en basit makinelerle bile en iyi fotoğrafları çekebiliriz. 

Bu noktada ara Güler’in söyledi söylediği güzel söze gelmek istiyorum.

“En iyi makina en iyi fotografı çekseydi en iyi daktiloya sahip olan da en iyi romanı yazardı.”

Ara GÜLER

Bir de benim iyi fotoğrafla ilgili yazdığım yazıya gönderme yapacağım.

Aslında her fotoğraf makinesinin bir  amaca yönelik olduğunu akıldan çıkarmamak gerekir. Sensörler, formatlar amaca göre değişmektedir. Spor fotoğrafçılığı ile Sokak fotoğrafçılığının fotoğraf makineleri tabii ki birbirinin aynı olmamalıdır. Birinde sürat önemli iken diğerinde makinenin küçük olması aranır.

GAS hastaları çoğu kez yeni fotoğraf makinesi aldıklarında hayal kırıklığı yaşarlar. Var olduğun düşündükleri özelliklerin yeni aldıkları makine ile örtüşmediği kanaatine varırlar. 

Bu, “hedonik adaptasyon” adı verilen bir fenomen ile açıklanmaktadır: İnsan her zaman durum değişikliğine uyum sağlar. Fotoğrafta ise, her zaman daha iyi bir şeye alıştığımız anlamına gelir. Bu neden böyle olur?

Psikolojik olarak insan asla mutlu değildir ve her zaman yapmadığı şeye odaklanır

Ayrıca, insanoğlunun kendisinden daha fazlasına sahip olanlarla maalesef kendini karşılaştırmaya eğilimi vardır.

İnsan doğal olarak, özellikle tüketimin bir kült olduğu modern toplumlarda yetinmeyi ve şükretmeyi unutmuştur. Bu bir eleştiri değil, akılda tutulması ve hatırlanması gereken bir olgudur.

GAS ile nasıl savaşılır?

1- Alışkanlıklarınız ve fotoğraf alışkanlıklarınız hakkında daha fazla bilgi edinin.

2- Çok fazla malzemeye sahip olmak sizi fotoğrafçı arkadaşlarınız arasında daha itibarlı yapabilir eğer profesyonel fotoğrafçı iseniz müşterilerinizin gözünde daha güvenilir hale getirebilir, ama yaratıcılığınızı köreltir. Oysa yaratıcığınızı arttırmak için sadece neye ihtiyacınız olduğunu doğru belirleyip araçlarınızı azaltmalı ve basitleştirmelisiniz. En çok kullandığınız maninenize odaklanmalısınız.

Alışkanlıklarınızı gözden geçirin. Böylece elinizdeki fotoğrafla ilgili malzemelerin çoğuna ihtiyacınız omadığın anlayacaksınız. Kendinize hedefler koyun. Belirli bir süre tek gövde ve tek objektifle fotoğraf çekin. Böylece bu objektifin avantaj ve dezavantajlarını iyice anlayacak ve nerelerde kullanacağınıza karar vereceksiniz.

3- Elimizdekilerin kıymetini kaybedince anlarız. O nedenle  elimizdeki araçları kullanalım.  Gerçek kullanım alanlarını saptayalım. İhtiyaçlarımıza göre elimizde tutup tutmamaya karar verelim.

4- Fotoğraf makinelerini, lensleri ve ışıkla ilgili malzemeleri satın almak yerine ihtiyacınıza göre kiralayın. GAS hastalığınız nüks ettiği durumlarda ya kiralayın hatta daha iyisi arkadaşınızın yeni makinesini bir kaç gün veya bir kaç saat alın deneyin.

5- Bu hastalığı bertaraf etmede uzun süreli kiralama veya varsa leasing yöntemlerini denemek de akılcı bir yaklaşım olabilir.

6- Projelere odaklanın. Projeler araç seçiminizde rol oynayabilir. Düşüncelerinizin fotoğraf makinenizi seçmesine olanak sağlayın, fotoğraf makinelerinizin sizi konu seçmeye yönlendirmesine ise izin vermeyin.

7- Bir fotoğraf makinesi almadan önce güvendiğiniz birisi size izin versin. O izin vermediği sürece fotoğraf makinesi almayın. Hatta belirli fiyatların üzerinde yapacağınız araçların alımı için ikna edici raporlar hazırlayın. Bakalım sizi kontrol eden kişiyi ikna edebilecek misisniz?

8- Eğer profesyonelseniz bir malzeme satın almadan önce şu soruları kendinize sorun;

Bu yeni makine neyi çözecek?

Çalışma sürecimi nasıl geliştirecek?

Ciro mu arttıracak mı?

Daha ucuz başka çözümler var mı?

İhtiyaç mı arzu mu?

İhtiyaç mı arzu mu? konusu çok önemli bir konudur ve her satın alınacak malzemeye uygulanabilir. Bu soruyu ne alırsanız alın kendinize sorun bir kez. Çünkü genelde arzu ve ihtiyaç birbirine karışır. Bir bilgisayara ihtiyacınız mı var yoksa bir bilgisayar mı almak istiyorsunuz. Bunu çok iyi düşünüp değerlendirmeli. Almak da isteyebilirsiniz tabii ki buda bir mahsur yok ama bilinçli olmalı.

GAS ile savaşmak sizi daha iyi bir fotoğrafçı yapar.

Yeni çıkan makinelerin karşılaştırdığı web sayfalarının karşısında vakit kaybedeceğinize dışarı çıkıp fotoğraf çekin. Yeni bir makine almak için yanıp tutuştuğunuzda bilgisayar başında duracağınıza gidip fotoğraf çekin. Bilgisayarın karşısında kaybedeceğiniz sürede fotoğraf çekerseniz belki de elinizdeki makinenin o kadar da kötü olmadığını anlarsınız. Kendinizi araç gereç oburluğundan kurtarabilirseniz tasarruf da etmiş olursunuz. Bir taşla iki kuş. Hem daha iyi fotoğrafçı, hem de daha ekonomik insan. 6000 TL lik yeni bir makine alacağınıza o para ile seyahate gidin fotoğraf çekin. Tabii ki fotoğraf çekerken makine önemli bir faktör ama herşey anlamına gelmiyor. Kendini geliştirme, fotoğrafçı gözünü oluşturma, paylaşım da bir o kadar önemli konulardır.

Parayla saadet olmaz dedikleri gibi fotoğraf makinesi ile de fotoğrafta aradığınız mutluluğu bulamazsınız. Elinizdekiyle yetinmeyi öğrenin, onunla daha iyi fotoğraflar çekmeye çalışın.

Fotoğraf konusunda okuyun, fotoğraf gezilerine katılın, ustaların fotoğraflarına bakın, fotoğrafa dair düşünün, yazın ve fotoğraf çekin, düzenleyin ve paylaşın. Bunu cep telefonunuzla bile yapabilirsiniz.

GİZEMLİ DADI, FOTOĞRAFÇI VİVİAN MAİER

(Fotoğrafın Van Gogh’u)

Paris’te 2013 yılında siyah beyazlarını sergileyen Les Douches La Galerie bu yıl Vivian Maier’in renklilerini sergiliyor.

Küçük ikinci kattaki galeriyi  büyük bir kalabalıkla birlikte gezdik. Serginin bu kadar ilgi toplamasından ve hiç görmediği simaları galerisinde görmekten galeri sahibesi de şaşırmış durumdaydı.

Bu sayıda konumuz işte bu serginin sahibi, çok ilginç fotoğrafçı kimlik Vivian Maier. Chicago’da 40 yıl dadılık yaparak para kazanmış muhtemelen genç yaşında yaşadığı bir taciz sonucu erkeklerden nefret eden içe dönük bir kadın. Çocuklarına baktığı ailelere fazla bilgi vermekten kaçınan ve odasına kilit takılmasını koşul tutan bir kişi. Borçları nedeniyle 2007 de açık arttırmayla satılan eşyaları arasından çıkan fotoğrafların kendisine ait olduğu da 2009 da ölüm ilanının tesadüfen görülmesi sonucu ortaya çıkıyor. Esas işi emlakçılık olan Chicago’nun eski fotoğraflarını bulmaya çalışan  John Maloof, bir müzayedede Vivian’ın negatiflerine 380 dolara sahip oluyor. Dadılık yaptığı yıllarda on binlerce fotoğraf çekip bunları kimseye göstermeyen hatta banyolarını bile yaptırtmayan, ABD’nin en önemli sokak fotoğrafçılarından kabul edilmesi gerekirken 83 yaşında yalnızlık ve sefalet içinde ölen bu önemli fotoğrafçı gerçek bir feminist bir sosyalist hatta bir anarşistti.

Vivian Maier çok nedenden dolayı sıra dışı bir fotoğrafçı. Neden derseniz gelmiş geçmiş “En iyi Sokak Fotoğrafçıları” arasında dördüncü sırada adının geçmesi. Google arama motoruna Dünyanın en iyi sokak fotoğrafçıları diye sorduğunuzda en başta çıkan expertphotography.com size 17 fotoğrafçı sayıyor. Fotoğrafla biraz ilgili bir kişiyseniz bu Fotoğrafçıları çoğunu tanırsınız. Vivian Maier bu fotoğrafçıların arasına nasıl girmiş olabilir sizce? Geçen asrın gözü olarak anılan efsane hümanist fotoğrafçı, foto muhabir Henri Cartier Bresson’dan 3 sıra arkada Andre Kertesz den ve Robert Frank dan önce gelmesinde bir keramet olmalı diye düşünürsünüz. Bu kadar özel ne yapmıştı da bu kadar önemli bir sokak fotoğrafçısı olarak nam salmıştı? Joseph Koudelka’nın “Çingeneler”, “Sürgün” gibi projelerine benzer projeler mi yapmıştı.?

Lee Friedlander gibi uzunca süre Esquire ve Sports Illustrated gibi dergilere fotoğraf mı vermişti?

Yoksa W.Eugene Smith gibi geçtiğimiz yüzyılın başında fotoğrafta hikaye akımına öncelik mi etmişti?

Belki de William Klein gibi sokak fotoğrafçılığında geniş açı, teleobjektif, doğal ışık, bulanık fotoğraf tekniklerimi geliştirmişti?

Elliott Erwitt in yaptığı gibi kandid dokümanter fotoğrafçılıkla uğraşıp günlük yaşamın garipliklerini mi gözlemişti.

Robert Frank ın “Americans” kitabı gibi bir kitap mı bastırmıştı? Robert Doisneau gibi yaşam boyu sokakları dolaşıp fotoğraftan  para kazanmak için mi uğraşmıştı?

Hayır Vivian Maier Dünyanın en önemli isimleri arasına girmek için bunların hiç birini yapmamıştı. 

Ancak bir sokak fotoğrafçısının sahip olması gereken tüm özellikleri üzerinde toplayıp bütün bir yaşam gizli gizli fotoğraf çekmişti.

Sokaklarda boş vakitlerinde fotoğraf çekip bunları yatağının altındaki valizlere doldurmuştu.  

Çektiği fotoğraflar ölümünden sonra bir müzayedede fark edilip Vivian Maier’i  meşhur etmişti. 

Bu gizemli kadın para kazanmak için dadılık yapan Fransız bir anneden 1926 da doğmuş sıradan bir Amerikalıydı. Anne ve anneannesi de Amerikada iş bulmaya gelmişlerdi. Erken yaşta babasız kaldı. Van Gogh gibi ölümünden sonra ünlendi. Bu fotoğraf dünyasında ölümden sonra ünlenmek resimdekinden farklı olarak çok nadir bir olaydır.

Hiç evlenmemiş hep çocuk bakmış ve çocukları gezdirirken veya izin günlerinde önce Rolleiflex’i ile siyah beyaz ardından Leica’sıyla renkli fotoğraflar çeken Vivian Maier yaşam boyunca 150.000 kadar kare fotoğraf çekmiş.

Profesyonel Robert Doisneau’nun çektiğinin üçte biri kadar fotoğrafı olmuş. Bu bile heyecan verici, inanılması güç bir rakam.

Vivian Maier gerçekten böyle bir üne kavuşmak için gücünü nereden alıyor? İşte bütün mesele bu.

Bence sokak fotoğrafçılığının tüm kurallarına bilerek veya bilmeden sıkı sıkıya bağlı kalmış. Cesur, mükemmel bir gözlemci, çok iyi bir kompozisyon ve ışık bilgisine ve tekniğe sahip. 

Büyük fotoğrafçılar arasına girerken Robert Capanın “fotoğrafın iyi değilse yeterince yakın değilsindir” söylemine çok dikkat ettiği görülüyor. Bu yaklaşımı belli ki bilinçli çünkü fotoğraflarının çoğunda bu özelliğe rastlıyorsunuz .

Elliott Erwitt’in dediği gibi fotoğrafa “sıradan ortamlarda sıra dışı ilginç bir şeyler çıkarmak üzere” yaklaşıyor.

Belli ki ciddiye alınmamaya, kalabalığa karışmaya, sokaktakilerden biri olduğunu karşısındakine inandıran bir yapıya sahip.

Belli ki Andre Kertesz gibi sadece görmüyor çektiği fotoğrafla bütünleşiyor o fotoğrafı hissediyor. Olduğu gibi oluyor, kimseyi taklit etmeye çalışmıyor. 

Aslında Vivian Maier fotoğrafa damdan düşer gibi girmemiş fotoğrafla ilgili annesinin bir arkadaşından bir süre fotoğrafla ilgili bilgiler almış.

 Kısa bir süre stüdyoda çalışmış. 

Annesinin memleketi Fransız Alplerinde çektiği manzara  fotoğraflarını kartpostal olarak satmaya çalışmış.

 Bazı düğün derneklerde fotoğraf çekmiş hatta ressam Dali gibi bazı ünlülere rastladığında onların da fotoğraflarını çekmiş.

Rolleiflex makinesini göbek seviyesinde tuttuğu ve üstten baktığı için konusuna çok yaklaşabilmiş ve fotoğraf çektiğini  hissettirmeden doğallığı yakalayabilmiş.

Fotoğraflarını tanıtmaya yönelik bazı  girişimleri olmuş ancak bu arzusu karşılık bulmayında galerilere küsmüş ama fotoğrafa küsmemiş, aynı tutkuyla fotoğraf çekmeye devam etmiş. Muhtemelen içe dönük hassas yapısı bunda rol oynamış.

Fotoğrafçıyı anlatan başka özellikleri ise tutku ve adanmışlık. Hatta Dikizcilik . Kendi hayatını bir sır gibi saklarken başkalarının yaşamına kafadan girer Vivian. Başkalarına « Ben gizemli kadınım » « yaşamım kutuların içinde”hatta “ben bir casusum”  diyen bu gerçekten gizemli kadın Vivian Maier ‘in yaşamına girdiğimizde bazen adını bile gizleyip başka isimler kullandığını görüyoruz.

Fotoğrafına gelince müthiş portreler çektiğini görüyoruz. Her tür insana yaklaşabilmiş garibanlar bakımsız yersiz yurtsuz kişiler işçiler yanında şık kürklü süslü şapkalı zengin kadınları da fotoğrafına konu etmiş. Çok sayıda Otoportre bırakmış. Bu oto-portrelerden bazıları kırık aynalarda yansımalar 

şeklinde bazıları da dükkanların Vitrinlerinden yansımalar şeklinde. Gölge oyunlarını da çok seviyor kendi gölgeleri veya başkalarını gölgeleriyle fotoğraflar yaratıyor.

Tecrübeli sinemacı Charlie Siskel’in Vivian Maier belgeseli ile fotoğrafçının tüm dünyada kısa sürede tanınmasına büyük bir katkıda bulunduğu kesin. Sürükleyici senaryosu, aksamadan artan ritmi, birbirinden ilginç sürprizlerle Finding Vivian Maier güzel bir dokümanter film. Bu film le başlayan tanıtım, bir çok kitapla devam etti. Fotoğrafları ilk bulan John Maloof un Vivian Maier: Self-Portraits adlı kitabı yine aynı yazardan Vivian Maier : A Photographer Found adlı kitap takip etti. Pamela Bannos’un Vivian Maier: A Photographer’s Life and Afterlife adlı kitabı ve bu yıl çıkacak Ann Marks’ın Vivian Maier Developed: The Real Story of the Photographer Nanny adlı kitabı bu gizemli kadın fotoğrafçı ile daha fazla bilgi arayanlar için doğru kitaplar.

Les douches La Galerie de 2018 de Joel Meyerowitz tarafından hazırlanan Vivian Maier; The Color Work adlı kitap da sergi nedeniyle satışa sunulmuştu. Eserler 200 $ dan başlayan fiyatlarla satışa sunulmuştu. İnsan ister istemez “Ben de biraz bitpazarı gezsem de bir fotoğrafçı bulup çıkartsam” diye düşünmeden edemiyor. Vivan Maier’i bulup ortaya çıkartan John Maloof’un keyfine diyecek yok diyenler çoğunlukta..