Fotoğraf tarihinde NADAR ailesi,

Paris’te Mitterand Kütüphanesi galerilerinde Nadar sergisi var. Bugüne kadar sadece Felix Nadar’ı bilirdik. Bu sergi sayesinde Nadar’ların üç tane olduğunu birlikte anılmaları gerektiğini öğrenmiş olduk.

Fotoğrafçı aynı zamanda ressam, tasarımcı, yazarlar, gazeteci, karikatürist ve mucit Felix Nadar,  kardeşi Adrien Tournachon  ve oğlu Paul Nadar fotoğraf tarihine hepsi ayrı ayrı  izler bırakmışlar.

Çok yönlü gösterişli bir kişilik olan Felix Nadar, 1850’ler ve 1860’lardaki çağdaşlarının portrelerini çekip sergilediği portre galerisi ile ünlüdür. Çok az bilinen yönü bilimsel ilerlemenin ateşli savunucusu olması .  Tüm yaşamı boyunca cumhuriyet ve laiklik için savaş verdi.  Aynı zamanda yazar, muhabir ve çok yetenekli bir karikatürist olduğu da biliniyor muydu?  Hayır. Bir erkek kardeşinin, Adrien Tournachon, ressam ve fotoğrafçı, bohem sanatçı olduğu biliniyor muydu? Bunun cevabı da “Hayır”.  Oğlu Paul 1886’da 1855’te kurulan ve 1939’a kadar  ailenin atölyesini yönettiği de az bilinir.  Aynı Paul’un, Fransa’da, Kodak firmasının temsilcisi ve aynı zamanda uzun yıllar fotoğrafçılar odası  başkanıdır.

Nadar‘ın 1830’ların sonlarında Paris’in çeşitli editörleri tarafından kol kanat altına alınması sonucunda diğer iki Nadarın unutulmasına neden oldu. Oysa  Felix Tournachon NADAR diye bir takma adı alır ama diğer 2 Nadar’ı gölgesi altında bırakır. Fransız milli kütüphanesindeki (BnF) sergi bu haksızlığı biraz olsa ortadan kaldırmaya ve üç Nadarı da bize tanıtmaya yönelik bir sergi.

BnF küratörlerinin tarafından düzenlenen sergi önce bu adaletsizliği onarmak ve  bazen birbirlerine karşı olup bazen de müttefik olan bu akrabaların yüzleşmeleri, hedefleri ve nasıl ilerlediklerini anlamamıza sağlamaktadır. İkinci imparatorluktan yirminci yüzyılın ortalarına kadar olan dönemi kapsayan ve üç Nadar’ın farklı işlerini  bize gösteren ve bol dokümanlarla desteklenen bir fotoğraf sergisi..

1950’de, ,Paul Nadar’ın kızı, Nadar ailesinin son ferdi Mar ‘ın ölümüyle BnF, fotoğraf studyosunun tüm arşivlerini alırken, Kütüphanenin Mimari bölümü de  yüz binlerce cam negatife sahip olmuş oldu.

New York Metropolitan Sanat Müzesi, Los Angeles Getty Müzesi de bu sergiye çok önemli destek verdiler.

Üç yüzden fazla parça, orijinal fotoğraf baskıları, çizimler, çeşitli baskılar, resimler, bu  ailenin yaşamı  ve sanatsal yönünü anlamamıza olanak vermektedir. Eserlerin seçimi, kronolojik bir sıra üzerinden yapılmıştır.  Tournachon ve Nadar eserlerinin ne kadar kıymetli ve çeşitli olduğunu görmemizi sağlamaktadır

Gerard de Nerval ve Charles Baudelaire, Sarah Bernhardt ve Josephine Baker, Gustave Dore, George Sand, Victor Hugo, Lamartine Nadarların portrelerini çekerek ölümsüzleştirdiği sanatçılardan sadece bir kaçı. Arşivleri, portre ve otoportrelerle dolu.

Nadarların üçü de pantomime ve tiyatroya düşkün, studyolarında setler kuruyorlar. Hikayeler anlatıyorlar. Studyoyu gerçek bir ticarethane olarak işletiyorlar. Fotoğrafta çeşitli denemeler ve yapıyorlar. Bilimsel gelişmeleri takip edip fotoğrafa uygulamaya çalışıyorlar. Sıcak hava balonu maceraları da mevcut.

Yapay ışık fotoğrafçılığı, hava fotoğrafçılığı ve anlık fotoğrafçılıkta zamanlarının öncüleridirler. Serginin en önemli bölümünün portreler bölümü olduğunu kabul etmemiz gerekir. Fotoğraf tarihini incelerken adını çok duyduğumuz ama işlerini az gördüğümüz bu ailenin bu genişlikteki ilk sergilerinin tüm fotoğraf severlerin ilgisini çekeceğine eminim. Sergi 3 Şubat 2019 a kadar devam ediyor.

.